Islam & democracy : compatible ? (part 1)(NL)
My fellow student of islam Hedwig Bongers was kind enough to grant me permission to reprint her findings on the conceptual relationships regarding islam and democracy. Again five fatwas on that subject have been read, analysed and commented upon. All fatwas can be found at islamonline.net. Thank you Hedwig for your work on this.
1.Islam and democracy: Compatible?
Deze fatwa is terug te vinden onder het onderwerp ‘Judiciary and Police Systems’.
Op deze vraag antwoordde de mufti Ahmad Kutty op 26 mei 2004. Hij is geboren in India en woont nu in Toronto in Canada. Hij heeft verschillende vakken gedoceerd over islamitisch recht. Hij is ook voor lange tijd het hoofd geweest van de Islamitische Organisatie alsook van de Islamitische Stichting in Toronto.
Men bemerkt vóór de eigenlijke fatwa eerst kort dat pluralisme al lange tijd gekend is in de islam en onder de moslims. De islam stelt niet dat één partij alle macht moet bezitten noch dat er machtsgrepen mogen plaatsvinden. De islam bepaalt deze aangelegenheid door middel van de ‘siyasa shar’iyya’ die kan variëren naargelang tijd en plaats. ‘Siyasa shar’iyya’ stelt dat het politiek gezag in een staat enkel legitiem is indien conform met de shar’iyya[1]. De islam aanvaardt een democratie zolang die niet in strijd is met de principes van de islam.
Antwoord:
Als de vraag is of een moslim een beleid mag voeren en beslissingen mag nemen door middel van een politiek van overleg en consensus met het volk, dan is het antwoord ‘ja’. Als men echter zijn gezag gebruikt om zaken te legaliseren die God of Zijn profeet veroordeelden, is het niet aanvaardbaar. Voorbeelden hiervan zijn onder anderen: het legaliseren van homoseksualiteit, overspel, agressieve oorlogen, discriminatie op basis van ras of taal en alcoholgebruik.
Men mag wél beslissingen nemen over zaken die buiten het bereik vallen van de sharia door middel van overleg en consensus[2].
De wetgeving betreffende het publieke leven en de sociale relaties in een democratie zijn toegelaten zolang die democratie handelt volgens koranische principes als waarheid, rechtvaardigheid, eerlijkheid, medelijden. Dit alles moet altijd op een zo menselijk mogelijke manier gebeuren. God beveelt het zelfs duidelijk in de Koran, hiervan getuigen de volgende twee soera’s:
à Soera Aal ‘Imran (‘Imraans mensen) 159:
‘…en raadpleeg hen over het beleid. Wanneer je dan een besluit genomen hebt vertrouw dan op God. God bemint hen die vertrouwen hebben.’
àSoera ash-shura (het beraad) 38:
‘…wier beleid onderling beraad is…’
Grote straffen volgen voor leiders die het in hen gestelde vertrouwen door het volk beschaamd hebben. Ook roept de Koran op tot menselijkheid door te ijveren voor rechtvaardigheid en medeleven en te strijden tegen onrechtvaardigheid, kwaad en agressie. Hiervan leveren de volgende twee soera’s het bewijs:
àSoera an-nahl (de bijen) 90:
‘God gebiedt rechtvaardig te handelen, goed te doen en aan de verwanten giften te geven en Hij verbiedt wat gruwelijk, verwerpelijk en gewelddadig is. Hij spoort jullie
aan; misschien laten jullie je vermanen.’
àSoera al-ma’ida (de tafel) 8:
‘Jullie die geloven! Weest standvastig voor God als getuigen van de rechtvaardigheid. En laat de afkeer van bepaalde mensen jullie er niet toe brengen niet rechtvaardig te zijn. Weest rechtvaardig, dat is dichter bij godvrezendheid. En vreest God. God is welingelicht over wat jullie doen.’
Tenslotte stelt Ahmad Kutty dat wie zou denken dat de islam een monarchie, een dictatuur of dictatoriale regimes wettigt en tegen de democratie is, gewoonweg zaken verkondigt die in strijd zijn met de Koran.
2. Shura and democracy: A Conceptual Analysis.
Deze fatwa is terug te vinden onder het onderwerp ‘Imamate and Political Systems’.
Er wordt gevraagd wat de termen ‘shura’ en ‘democratie’ nu precies betekenen en wat eigenlijk het verschil is tussen de twee.
De mufti Ja’far shaykh Idris beantwoordde deze vraag op 11 april 2004. Deze mufti is professor in het instituut van islamitische en Arabische wetenschappen in Washington. Hij groeide op in Sudan.
Antwoord:
‘Shura’ is afkomstig van het Arabische werkwoord ‘shara’ en betekent letterlijk ‘honing uit een bijenkorf halen’. Later kreeg het woord andere betekenissen zoals ‘raadpleging’ en ‘beraadslaging’.
Het is een procedure van beslissingen nemen door middel van raadplegingen en beraadslagingen onder diegenen die er belang bij hebben en zij die kunnen helpen bij de besluitvorming. Een shura kan betrekking hebben op een individu, een groep individuen of een heel publiek, ze worden dan respectievelijke ‘individuele shura’, ‘shura’ en ‘publieke shura’ genoemd.
Het heeft ook niets te maken met wélke beslissing genomen wordt, of op welke basis die berust of over de te bereiken beslissing. Een shura is niet noodzakelijk islamitisch (het bestond ook al vóór de islam) en ook niet uitsluitend Arabisch. Deze soera getuigt dat de koningin van Sheba (een niet-Arabische!) ook ‘aan shura deed’:
àSoera an-namal (de mieren) 32:
‘Zij zei: ‘Raad van voornaamsten! Geef mij uitsluitsel over wat ik zal beslissen; ik tref geen beschikking zonder dat jullie er getuige van zijn.’’
‘Democratie’ komt van de Griekse woorden ‘dèmos’ , wat ‘volk’ betekent en ‘kratos’: ‘heerschappij’. Samen wordt dat ‘heerschappij van het volk’. Op zich lijkt dat niets te maken te hebben met shura totdat we ons de vraag stellen ‘hoe’ mensen regeren. In een democratie nemen de beleidsmensen beslissingen voor het algemeen goed door middel van overleg en beraadslaging, dat lijkt sterk op shura.
Overeenkomsten tussen de twee termen:
Zowel in een democratie als bij shura komt men tot een besluit na een beraadslaging. Democratie wordt echter meestal gezien als een politieke term terwijl dat niet noodzakelijk is. Men kan bijvoorbeeld ook democratie hebben in een liefdadigheidsorganisatie of in een vakbond. Zoals een shura niet Arabisch of islamitisch hoeft te zijn, is een democratie ook niet noodzakelijk intrinsiek westers of seculier en kan het zelfs islamitisch worden.
In het geval van een democratisch systeem zijn er twee keuzes:
1) Het volk regeert soeverein en kan op basis van een meerderheid allerlei wetten uitvaardigen die bepaalde zaken legaliseren of verbieden. Dit is zowaar ‘anti-islamitisch’. In de islam is immers alleen God soeverein. Hij alleen mag wetten uitvaardigen en de persoon die denkt dat ook te mogen zou zichzelf dan als God beschouwen. Dit is in de islam uiteraard uit den boze.
2) Men kan als alternatief opteren voor een seculiere democratie waarin de wetgevende macht van de mens beperkt is omdat men rekening houdt met een hogere macht. Of dit systeem islamitisch zou kunnen zijn hangt af van de mate waarin de mens zichzelf wetgevende macht toekent en wat mensen als ‘hogere macht’ beschouwen.
In de islam is Gods wet de hoogste wet. De mens mag regeren en wetten uitvaardigen binnen de krijtlijnen van die wet. En de mens mag zeker geen wetten maken die de goddelijke wetten zouden tegenspreken. Indien bepaalde landen dus toch zulke wetten zouden uitvaardigen worden die democratieën als onislamitisch ervaren door moslims.
Een liberale democratie is een politiek systeem in tegenstelling tot de islamitische shura.
Gelijkenissen:
Zowel een liberale democratie als de shura vereisen bepaalde basisrechten voor iedereen. Wat voor beiden ook erg belangrijk is, is de keuze van de leiders. In de islam kwam men tot deze regel door de profeet, omdat hij geen opvolger aanduidde. Daaruit meende men af te kunnen leiden dat hij dus wilde dat de moslimgemeenschap zélf een nieuwe leider zou kiezen. Er bestaat ook een hadith over de tweede kalief ‘Umar waarin deze duidelijk maakt dat men geen opvolger hoort aan te duiden maar dat deze keuze berust bij de shura. Aan de andere kant zijn niet alle vier de kaliefen op deze manier verkozen, dus een echte regel is het niet echt.
Is de islamitische staat democratisch?
Kan een islamitisch land dat de shura toepast als democratisch beschouwd worden? Ja, als je democratie ziet in termen van besluitvorming door het volk of de daartoe verkozen personen. Als je het echter gaat bekijken via andere criteria zoals verschillende soorten kiessystemen, stemrecht vanaf een bepaalde leeftijd, de vrijheid om politieke partijen te vormen en andere democratische principes moet men eerder ‘nee’ zeggen.
Ahmad Kutty stelt zichzelf echter de vraag waarom je niet meer van een democratie kunt spreken als je bepaalde van de bovenvermelde criteria niet toepast. Hij geeft niet zoveel om de term ‘democratie’, maar vindt het belangrijker dat een land islamitisch is. Dat kun je zien door in welke mate de koranische principes toegepast worden. Besluitvorming is maar een facet van deze principes en niet het belangrijkste.
notes :
[1] http://middleeastinfo.org/article4453.html
[2] Ik denk dan bijvoorbeeld aan een land als Saudi-Arabië, waar de sharia van kracht is. Daar werd men ook geconfronteerd met zaken waar de Koran geen antwoord op bood en men zocht dan een oplossing via qiyas of igma’.
1.Islam and democracy: Compatible?
Deze fatwa is terug te vinden onder het onderwerp ‘Judiciary and Police Systems’.
Op deze vraag antwoordde de mufti Ahmad Kutty op 26 mei 2004. Hij is geboren in India en woont nu in Toronto in Canada. Hij heeft verschillende vakken gedoceerd over islamitisch recht. Hij is ook voor lange tijd het hoofd geweest van de Islamitische Organisatie alsook van de Islamitische Stichting in Toronto.
Men bemerkt vóór de eigenlijke fatwa eerst kort dat pluralisme al lange tijd gekend is in de islam en onder de moslims. De islam stelt niet dat één partij alle macht moet bezitten noch dat er machtsgrepen mogen plaatsvinden. De islam bepaalt deze aangelegenheid door middel van de ‘siyasa shar’iyya’ die kan variëren naargelang tijd en plaats. ‘Siyasa shar’iyya’ stelt dat het politiek gezag in een staat enkel legitiem is indien conform met de shar’iyya[1]. De islam aanvaardt een democratie zolang die niet in strijd is met de principes van de islam.
Antwoord:
Als de vraag is of een moslim een beleid mag voeren en beslissingen mag nemen door middel van een politiek van overleg en consensus met het volk, dan is het antwoord ‘ja’. Als men echter zijn gezag gebruikt om zaken te legaliseren die God of Zijn profeet veroordeelden, is het niet aanvaardbaar. Voorbeelden hiervan zijn onder anderen: het legaliseren van homoseksualiteit, overspel, agressieve oorlogen, discriminatie op basis van ras of taal en alcoholgebruik.
Men mag wél beslissingen nemen over zaken die buiten het bereik vallen van de sharia door middel van overleg en consensus[2].
De wetgeving betreffende het publieke leven en de sociale relaties in een democratie zijn toegelaten zolang die democratie handelt volgens koranische principes als waarheid, rechtvaardigheid, eerlijkheid, medelijden. Dit alles moet altijd op een zo menselijk mogelijke manier gebeuren. God beveelt het zelfs duidelijk in de Koran, hiervan getuigen de volgende twee soera’s:
à Soera Aal ‘Imran (‘Imraans mensen) 159:
‘…en raadpleeg hen over het beleid. Wanneer je dan een besluit genomen hebt vertrouw dan op God. God bemint hen die vertrouwen hebben.’
àSoera ash-shura (het beraad) 38:
‘…wier beleid onderling beraad is…’
Grote straffen volgen voor leiders die het in hen gestelde vertrouwen door het volk beschaamd hebben. Ook roept de Koran op tot menselijkheid door te ijveren voor rechtvaardigheid en medeleven en te strijden tegen onrechtvaardigheid, kwaad en agressie. Hiervan leveren de volgende twee soera’s het bewijs:
àSoera an-nahl (de bijen) 90:
‘God gebiedt rechtvaardig te handelen, goed te doen en aan de verwanten giften te geven en Hij verbiedt wat gruwelijk, verwerpelijk en gewelddadig is. Hij spoort jullie
aan; misschien laten jullie je vermanen.’
àSoera al-ma’ida (de tafel) 8:
‘Jullie die geloven! Weest standvastig voor God als getuigen van de rechtvaardigheid. En laat de afkeer van bepaalde mensen jullie er niet toe brengen niet rechtvaardig te zijn. Weest rechtvaardig, dat is dichter bij godvrezendheid. En vreest God. God is welingelicht over wat jullie doen.’
Tenslotte stelt Ahmad Kutty dat wie zou denken dat de islam een monarchie, een dictatuur of dictatoriale regimes wettigt en tegen de democratie is, gewoonweg zaken verkondigt die in strijd zijn met de Koran.
2. Shura and democracy: A Conceptual Analysis.
Deze fatwa is terug te vinden onder het onderwerp ‘Imamate and Political Systems’.
Er wordt gevraagd wat de termen ‘shura’ en ‘democratie’ nu precies betekenen en wat eigenlijk het verschil is tussen de twee.
De mufti Ja’far shaykh Idris beantwoordde deze vraag op 11 april 2004. Deze mufti is professor in het instituut van islamitische en Arabische wetenschappen in Washington. Hij groeide op in Sudan.
Antwoord:
‘Shura’ is afkomstig van het Arabische werkwoord ‘shara’ en betekent letterlijk ‘honing uit een bijenkorf halen’. Later kreeg het woord andere betekenissen zoals ‘raadpleging’ en ‘beraadslaging’.
Het is een procedure van beslissingen nemen door middel van raadplegingen en beraadslagingen onder diegenen die er belang bij hebben en zij die kunnen helpen bij de besluitvorming. Een shura kan betrekking hebben op een individu, een groep individuen of een heel publiek, ze worden dan respectievelijke ‘individuele shura’, ‘shura’ en ‘publieke shura’ genoemd.
Het heeft ook niets te maken met wélke beslissing genomen wordt, of op welke basis die berust of over de te bereiken beslissing. Een shura is niet noodzakelijk islamitisch (het bestond ook al vóór de islam) en ook niet uitsluitend Arabisch. Deze soera getuigt dat de koningin van Sheba (een niet-Arabische!) ook ‘aan shura deed’:
àSoera an-namal (de mieren) 32:
‘Zij zei: ‘Raad van voornaamsten! Geef mij uitsluitsel over wat ik zal beslissen; ik tref geen beschikking zonder dat jullie er getuige van zijn.’’
‘Democratie’ komt van de Griekse woorden ‘dèmos’ , wat ‘volk’ betekent en ‘kratos’: ‘heerschappij’. Samen wordt dat ‘heerschappij van het volk’. Op zich lijkt dat niets te maken te hebben met shura totdat we ons de vraag stellen ‘hoe’ mensen regeren. In een democratie nemen de beleidsmensen beslissingen voor het algemeen goed door middel van overleg en beraadslaging, dat lijkt sterk op shura.
Overeenkomsten tussen de twee termen:
Zowel in een democratie als bij shura komt men tot een besluit na een beraadslaging. Democratie wordt echter meestal gezien als een politieke term terwijl dat niet noodzakelijk is. Men kan bijvoorbeeld ook democratie hebben in een liefdadigheidsorganisatie of in een vakbond. Zoals een shura niet Arabisch of islamitisch hoeft te zijn, is een democratie ook niet noodzakelijk intrinsiek westers of seculier en kan het zelfs islamitisch worden.
In het geval van een democratisch systeem zijn er twee keuzes:
1) Het volk regeert soeverein en kan op basis van een meerderheid allerlei wetten uitvaardigen die bepaalde zaken legaliseren of verbieden. Dit is zowaar ‘anti-islamitisch’. In de islam is immers alleen God soeverein. Hij alleen mag wetten uitvaardigen en de persoon die denkt dat ook te mogen zou zichzelf dan als God beschouwen. Dit is in de islam uiteraard uit den boze.
2) Men kan als alternatief opteren voor een seculiere democratie waarin de wetgevende macht van de mens beperkt is omdat men rekening houdt met een hogere macht. Of dit systeem islamitisch zou kunnen zijn hangt af van de mate waarin de mens zichzelf wetgevende macht toekent en wat mensen als ‘hogere macht’ beschouwen.
In de islam is Gods wet de hoogste wet. De mens mag regeren en wetten uitvaardigen binnen de krijtlijnen van die wet. En de mens mag zeker geen wetten maken die de goddelijke wetten zouden tegenspreken. Indien bepaalde landen dus toch zulke wetten zouden uitvaardigen worden die democratieën als onislamitisch ervaren door moslims.
Een liberale democratie is een politiek systeem in tegenstelling tot de islamitische shura.
Gelijkenissen:
Zowel een liberale democratie als de shura vereisen bepaalde basisrechten voor iedereen. Wat voor beiden ook erg belangrijk is, is de keuze van de leiders. In de islam kwam men tot deze regel door de profeet, omdat hij geen opvolger aanduidde. Daaruit meende men af te kunnen leiden dat hij dus wilde dat de moslimgemeenschap zélf een nieuwe leider zou kiezen. Er bestaat ook een hadith over de tweede kalief ‘Umar waarin deze duidelijk maakt dat men geen opvolger hoort aan te duiden maar dat deze keuze berust bij de shura. Aan de andere kant zijn niet alle vier de kaliefen op deze manier verkozen, dus een echte regel is het niet echt.
Is de islamitische staat democratisch?
Kan een islamitisch land dat de shura toepast als democratisch beschouwd worden? Ja, als je democratie ziet in termen van besluitvorming door het volk of de daartoe verkozen personen. Als je het echter gaat bekijken via andere criteria zoals verschillende soorten kiessystemen, stemrecht vanaf een bepaalde leeftijd, de vrijheid om politieke partijen te vormen en andere democratische principes moet men eerder ‘nee’ zeggen.
Ahmad Kutty stelt zichzelf echter de vraag waarom je niet meer van een democratie kunt spreken als je bepaalde van de bovenvermelde criteria niet toepast. Hij geeft niet zoveel om de term ‘democratie’, maar vindt het belangrijker dat een land islamitisch is. Dat kun je zien door in welke mate de koranische principes toegepast worden. Besluitvorming is maar een facet van deze principes en niet het belangrijkste.
notes :
[1] http://middleeastinfo.org/article4453.html
[2] Ik denk dan bijvoorbeeld aan een land als Saudi-Arabië, waar de sharia van kracht is. Daar werd men ook geconfronteerd met zaken waar de Koran geen antwoord op bood en men zocht dan een oplossing via qiyas of igma’.
posted by Question? at 8:06 AM
0 Comments:
Post a Comment
<< Home