Monday, August 27, 2007

Abdennour Bidar over een Europese islam

Abdennour Bidar doceert filosofie in Nice, en publiceerde ondermeer Un Islam pour notre temps, Seuil, 2004; Self Islam, Seuil 2006; Manifeste pour un islam européen, in Le Monde, 2005.

Uit zijn manifest, volgend citaat :
"je ne trouve pas grand-chose qui signale de manière forte aux sociétés européennes que l’islam vécu ici est bel et bien entré de plain-pied dans une nouvelle phase de rupture et de création. Ni mieux ni plus mal que dans l’ensemble du monde arabo-musulman, l’islam en Europe se cherche une nouvelle identité dans l’à-peu-près, la valse-hésitation, la contradiction, le tâtonnement, alors que nous aurions ici les moyens d’aller bien plus loin qu’ailleurs, où la parole est moins libre ! Ne percevons-nous pas l’impatience à notre égard de la société qui nous entoure et qui attend - enfin - un geste décisif et solennel de notre part. Quel geste ? Un engagement sans ambiguïté, massif et définitif, en faveur d’un islam complètement refondé selon les valeurs de notre terre d’Europe : la liberté de conscience, l’égalité des sexes, la tolérance."

Het is dergelijk ondubbelzinnig, massief en definitief engagement dat een moderne islam had kunnen tonen ten tijde van de cartooncrisis - maar heeft nagelaten te doen.
Het is dergelijk ondubbelzinnig, massief en definitief engagement dat een moderne islam had kunnen tonen met betrekking tot het fundamentele recht op vrije meningsuiting - maar door het betogingsverbod van 11 september is verhinderd te demonstreren.
De ondoordachte steun van moslims, bij monde van representanten als Kaçar en Fadil, aan Thielemans' betogingsverbod, geeft aan dat de zwijgende meerderheid niet klaar is om haar kaarten op tafel te leggen.

Wanneer wel ?

Het volledige manifest vind je hier en een interview (1 mei 2007) met de auteur is te vinden in de reeks 'Inquiry & Analysis' van The Middle East Media Research Institute.

Sunday, August 26, 2007

Fadil, Kaçar en Pax Christi in repliek

Mijn bevraging van de gematigde moslim weekt reactie los.

Lees hier de repliek van Nadia Fadil van zaterdag 25 augustus.
De reactie van Pax Christi Vlaanderen lees je in dezelfde weekendkrant.
En hier de opinie van Meryem Kaçar van donderdag 23 augustus.

Vooral de replieken van de dames zijn fascinerend. Zij bevestigen beiden met klem dat de gematigde moslim bestaat. We leren ook dat ie d'r niet zal uitzien als een geïntegreerde westerling. En dat de bronteksten van de islam slechts een beperkte betekenis hebben in zijn leven. Tot slot geven zij ook aan dat de gematigde moslim onidentificeerbaar is omdat hij creatief, open en dynamisch gestalte geeft aan een pluriforme islam.

De consequenties zijn verpletterend. Ten eerste bevestigt dit de essentie van wat ik al schreef. Ten tweede, en veel belangrijker, maakt het de definiëring van de noemer islam des te noodzakelijker. Als de canonieke teksten hun relevantie hebben verloren, en elkeen bijna à la carte een islam voor zichzelf uitwerkt, wat is dan een moslim ? Hoe kan iemand islamofoob zijn als er niet een min of meer coherente versie van de islam bestaat ? En wat moet men respecteren als het door diverse fracties naar believen wordt herijkt ? En als er toch een coherente versie van dat geloof bestaat, waarom is het dan zo moeilijk om te formuleren hoe een gematigde islam er uit ziet ?

De dames bevestigen, opnieuw met klem, dat moslims zich wel degelijk uitspreken tegen terreur. Dat is verheugend, en tegelijk niet meer dan normaal. De replieken suggereren het tegendeel, maar het is niet zo dat ik verwacht dat moslims zich per sé afzetten tegen terreur waarvoor ze zelf geen enkele verantwoordelijkheid dragen. Vooral wil ik dat zij zich niet wentelen in slachtofferschap en verontwaardiging wanneer anderen zich wél verzetten tegen geweld in naam van een ideologie of religie. En neen, ik heb geen uitgesproken sympathie voor de betoging op 11 september, maar ik keer mij wel af van het verbod. Nuance is een delicate aangelegenheid, me dunkt.

Terreur is echter niet waar het over ging in deze discussie. Vrije meningsuiting wel. En op dat punt blijf ik sceptisch. Het geval van de apostaat Ehsan Jami is een voorbeeld uit de brandende actualiteit waaruit blijkt dat het met de staat van de kritische rede in de islam slecht is gesteld. Het afzweren van de islam is bestrafbaar met de doodstraf, aldus de sharia. Dus is het normaal dat die Jami klop krijgt ? Enquêtes uit 2004 en 2006 en recent onderzoek uit 2007 in Engeland geeft aan dat de jonge generaties zich in toenemende mate uitspreken voor de invoering van de sharia; zopas kwamen in Indonesië meer dan 70.000 moslims van over heel de wereld bijeen om de inrichting van een eigen kalifaat te bepleiten. En wanneer ik, voor de aardigheid, google op moslimprotest tegen de moord op Van Gogh, dan kom ik uit bij dit zoekresultaat.

Partikels van de Koran, de Hadith, de sharia worden wild in het rond geslingerd. Men kondigt fatwas af dat het een lieve lust is, en telkens beroept men zich op het canon. Net als statistiek bewijst de Koran alles. Voor of tegen. Het maakt de noodzaak aan grondige studie zoals die wordt ondernomen door Ramadan, of Fouad Laroui, des te accuter. Want knetterend geschreeuw brengt immers hetzelfde voort als oorverdovende stilte : niets duidelijk hoorbaar.

Gegroet